Kocaeli Aydınlar Ocağı’nda Dışişleri E. Bakanı ve E. Büyükelçi Yaşar Yakış “Ortadoğu’daki Gelişmeler, Suriye Politikamız ve Rusya Krizi” üzerine konuştu.
Konferanstan 2 gün önce partinin resmi açıklamasına göre, “AK Parti kurucu üyesi Yaşar Yakış partiden kesin ihracı için Merkez Disiplin Kurulu’na sevk” edilmişti. Bu yeni durum konferansı daha ilginç hale getirdi.
Konferansın başında açış konuşmasını yapan Kocaeli Aydınlar Ocağı Başkanı Av. Ruhittin Sönmez 2016 yılının başında Türkiye’nin temel meselelerinin derinleştiğini, çözümü daha zor hale geldiğini söyledi. PKK terörünün sıradan terör faaliyetlerinin ötesine geçtiğini, PKK’nın hendekler kazdığı bölgelerde bağımsız kantonlar oluşturma, özyönetim ve nihayetinde bağımsızlığa çok yakın bir idare tarzı olan konfederasyona zorladığını anlattı.
Sönmez, dış politikada risklerin arttığını, dış ve iç gelişmelerle ekonomik kırılganlığın had safhaya ulaştığını söyledi. En önemli konulardan birinin de hukuk devleti olmaktan uzaklaşmakta olduğumuzu ifade etti.
Konferansta Yaşar Yakış tecrübeli bir diplomat üslubu ile fakat oldukça net açıklamalar yaptı.
Kişilere, halen mensubu olduğu Ak Parti’nin yöneticilerine şahsi saldırıda bulunmadı. Özellikle Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın liderlik yeteneklerini övdü. Ama hem O’nun ve hem de hükümetin dış politikada içinde bulunduğumuz çıkmaz sokaklara getiren hatalarını açık yüreklilikle dile getirdi.
“Suriye politikasında bir ince ayarla yeni bir rota çizmemiz gerektiğini” anlattı. “Dış politikadaki tutumu arazideki duruma uydurabilirdik. Bunu yapamadığımız için içinde bulunduğumuz duruma düştük” dedi.
Yaşar Yakış, Suriye, Mısır ve S. Arabistan’da büyükelçilikler yapmış bir diplomat. Üstelik AKP’nin ilk Dışişleri Bakanı. “Bu bölgede yaşanan kaos ortamında hükümet size danışıyor mu, en azından bir rapor istedi mi? sorusuna cevabı diplomatik oldu.
Dışişleri teşkilatımızda siyasi otorite istediği takdirde bütün ihtimalleri, riskleri ve fırsatları en iyi şekilde değerlendirebilecek yetkinlikte kadronun olduğunu söyledi. Ama “her yiğidin bir yoğurt yiyişi var. Mevcut yönetimin tarzı belli. Bunun sonuçları da hepimizi etkiliyor.”
Yaşar Yakış konuşmasında Suriye sürecini şöyle özetledi: “Arap Baharı rüzgârı Suriye’ye geldiğinde, halk ile diktatör karşı karşıya geldi. Türkiye ve uluslararası camia halkın yanında yer aldı. Ancak halka yapılan yardımların yanlış ellere gittiğini görünce uluslararası camia frene bastı. Türkiye ise frene basmadığı için ofsayta düştü.
Suriye politikasında 4 noktada hata yapıldı:
- Diplomaside hiç yapılmaması gereken işlerden biri bütün yumurtaları aynı sepete koymaktır. Türkiye bu hatayı yaptı. Yumurtaların tamamını Beşar Esad’ın kısa zamanda düşmesi ihtimali sepetine koydu.
- Bir ülke ile anlaşamıyoruz diye ilişkileri kesmek yanlıştır. Bilakis ortada bir gerilim varsa iletişim kanallarını daha açık hale getirmek gerekirdi. Bu yapılmadı.
- Muhalif grupların hangisinin ılımlı sayılacağına dair kriterlerimizin uluslararası camia ile aynı olması gerekirdi. Bu uyum sağlanamadı.
- Türkiye’nin IŞİD’e yardım yaptığına inanmam. Ama IŞİD’in bu hale gelmesini zorlaştırıcı bir tutum izleyebilirdik. Uluslararası camiada böyle bir algı oluşturamadık.”
Yaşar Yakış Rusya ile ilişkilerimizi de değerlendirdi:
“Bulanık suda balık avlamayı tercih eden Rusya, Suriye krizini çok iyi kullandı. Esad’ın zor duruma düşmesine kadar bekledi. Esad Rusya’yı çağırmaya mecbur olunca da Suriye’ye yerleşti.
Rusya uçağını düşürmemiz hakkımızdı, hava sahamız ihlal edilmişti. Yaptığımız doğruydu. Ancak bu yaptığımız doğru şey Türkiye’nin çıkarlarını korumak açısından en doğru şey miydi? Sonuçlarına bakınca öyle olmadığı anlaşılıyor” dedi. Rusya’nın ticari ambargosundan da önemlisi, Türkiye’nin kuzey Suriye’deki hareket alanı sınırlandı.
Yaşar Yakış Mısır’da da büyükelçilik yapan ve bu ülkeyi çok iyi tanıyan bir diplomat. “Bir ülkede otoriteyi sağlamış olan rejimi tanımamak diplomatik ilişkilere zarar verir. Aynı fikirde olmasanız bile tanımalısınız. Hapisteki Mursi’yi Mısır devlet başkanı sayan tek ülke Türkiye. Mısır 42 ülkeyi etkileme gücünde olan bir devlet. İlişkilerimizi kesmek, daha da kötüsü karşımıza almak ülke menfaatine uygun değil.”
Kocaeli Aydınlar Ocağı’nın davetiyle konferansa gelen çeşitli meslek grubundan, farklı siyasi görüşten dinleyiciler de sordukları nitelikli ve “provokatif sorularla” Yaşar Yakış’ın çok önemli açıklamalar yapmasını sağladı.
