İzmir Büyükşehir Belediyesi, özelleştirilmek istenen Alsancak’taki Tarihi Elektrik Fabrikası’nı, ‘kamudan kamuya para ödemek’ suretiyle 35 milyon TL bedel karşılığı ihale usulüyle satın aldı.
Seçilir seçilmez Tarihi Elektrik Fabrikası’nı İzmir’e kazandırmak için harekete geçen İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer, fabrikanın belediyeye verilmesi için Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın onayını beklediklerini söyledi.
Cumhuriyet Halk Partisi İzmir Milletvekili Murat Bakan, konuyu TBMM gündemine taşıdı ve Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay tarafından yanıtlanması istemiyle yazılı soru önergesi verdi.
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Aşağıdaki sorularımın Anayasa’nın 98 ve TBMM İçtüzüğü’nün 96. maddeleri gereğince Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat OKTAY tarafından yazılı olarak yanıtlanması konusunda gereğini arz ederim.
Saygılarımla,
Murat BAKAN
İzmir Milletvekili
İzmir Büyükşehir Belediyesi, özelleştirilmek istenen Alsancak’taki Tarihi Elektrik Fabrikası’nı, ‘kamudan kamuya para ödemek’ suretiyle 35 milyon TL bedel karşılığı ihale usulüyle satın almıştır.
Elektrik Mühendisleri Odası İzmir Şubesi, Elektrik Fabrikası’nın tarihsel sürecini, “Elektrik Fabrikası’nın temeli, Osmanlı döneminde, 1913 yılında imzalanan ‘yabancı ortaklığa imtiyaz veren sözleşmeye dayanılarak’ 1926 yılında Belçikalı Traction-Elektricite şirketi tarafından atılmıştır. Santralın 18 Ekim 1928‘de devreye girmesiyle birlikte kentte yaşam değişmeye başlamış, sokak aydınlatmasında hava gazından elektriğe geçilmiş, ilerleyen yıllarda ise atlı tramvaylar yerine troleybüsler devreye girmiştir. Resmi Gazete’de 27 Temmuz 1943 tarihinde yayımlanan “İzmir Tramvay ve Elektrik Türk Anonim Şirketi İmtiyazı ile Tesisatının Satın Alınmasına Dair Mukavelenin Tasdiki ve Bu Müessesenin İşletilmesi Hakkında Kanun” kapsamında satın alınarak, kamulaştırılmıştır. Kurulu gücü 5 MW olan Elektrik Fabrikası’nın yabancı özel sektör tarafından işletildiği uzun yıllar boyunca kapasite artışına gidilmemiştir. Kurulu güç, kamulaştırmanın ardından Elektrik Su Havagazı Otobüs ve Troleybüs Genel Müdürlüğü’nün (ESHOT) işletilmesine geçildikten sonra 1949, 1952, 1954, 1955 yılında devreye alınan ek ünitelerle 40 MW’a ulaşmıştır. 1960’lı yıllara gelindiğinde ise İzmir`in elektrik ihtiyacını yüzde 30‘unu karşılıyordu. ESHOT’tan sonra Etibank’ın işlettiği santral, Türkiye Elektik Kurumu’nun (TEK) kurulmasından sonra ise TEK’e devredilmiştir. Fabrika, ülke gündemine yeniden sokulan özelleştirme çalışmaları kapsamında TEK’in parçalanmasının ardından son olarak Ankara Doğal Elektrik Üretim ve Ticaret A.Ş bünyesinde kalmış ve üretimin durdurulmasının ardından, teknoloji tarihi açısından önemli ekipmanlar ve cihazlar hurdaya ayrılarak, yok edilmiştir” ifadeleriyle kamuoyuyla paylaşmıştır.
AKP’nin Cumhuriyet’in tüm kazanımlarını/miraslarını ‘özelleştirme’ adı altında satma girişimleri kapsamında; 1943’te kamulaştırılarak İzmir Belediyesi’ne devredilen ve bugün ‘Korunması Gerekli Kültür Varlığı’ niteliğinde olan Tarihi Elektrik Fabrikası, tekrar ‘özelleştirilmek’ istenmiştir.
İçi boşaltılan ve yıkılmaya terk edilen tarihi fabrika, ihale usulüyle İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından geçtiğimiz nisan ayında 35 milyon TL bedel karşılığı satın alınmıştır.
Oysa İzmir Büyükşehir Belediyesi, 11 Ağustos 2016 ve 20 Ocak 2017 tarihinde Özelleştirme İdaresi Başkanlığı’na yazı yazarak Tarihi Elektrik Fabrikası’nın kente kazandırılması için tahsisini istemiş, fakat hiçbir yanıt alamamıştır.
Kamu arazileri çoğu AKP’li belediyelere bedelsiz tahsis edilirken, İzmir Büyükşehir Belediyesi kamu hizmeti için ‘kamudan kamuya’ para ödemek zorunda bırakılmaktadır.
Ülkemizin kalkınma çabaları içinde önemli bir yeri olan, İzmir’in tarihi ve kent hafızasının yapı taşlarından biri niteliğinde olan Elektrik Fabrikası’nın, kente ve yaşama kazandırılması için yerel yönetimimiz hazırdır. Ancak 35 milyon TL bedelle alınmasına rağmen Tarihi Elektrik Fabrikası’nın, İzmir Büyükşehir Belediyesi’ne verilmesi için Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’dan beklenen onay gelmemektedir.
Bu bağlamda;
1 – 35 milyon TL bedelle İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin aldığı İzmir Alsancak’taki Tarihi Elektrik Fabrikası’nın belediyeye verilmesi için gerekli işlemler neden yapılmamaktadır?
2 – İzmir’e ve İzmirlilere kazandırılmayı bekleyen Tarihi Elektrik Fabrikası’nın İzmir Büyükşehir Belediyesi’ne verilmesi için Cumhurbaşkanı’ndan beklenen onay ne zaman gelecektir?
3 – Kamu arazileri çoğu AKP’li belediyelere bedelsiz tahsis edilirken, İzmir Büyükşehir Belediyesi kamu hizmeti için neden ‘kamudan kamuya’ para ödemek zorunda bırakılmıştır? Tarihi Elektrik Fabrikası İzmir Büyükşehir Belediyesi’ne neden bedelsiz tahsis edilmemektedir?
