SBÜ Kocaeli Derince Eğitim ve Araştırma Hastanesi Beyin ve Sinir Cerrahisi Uzmanı Dr. Haydar Sekmen Beyin Tümörleri Konusunda Önemli Bilgiler Verdi!
Tümör ve Beyin Tümörü Nedir?
Tümör ,kısaca herhangi bir dokunun kontrolsüz olarak büyümesi anlamına gelir.Bu olay bazen bir dokunun bulunmaması gereken yerde bulunması olarak da karşımıza çıkabilir.Her tümör öldürücü olmasada,beyin tümörlerinin istisnai durumu vardır.Çünkü beyin dokusu ,kafatası içinde kapalı bir odada yer aldığından ,beyin tümörlerinin tümü öldürücü olmasa da mutlaka kontrol altında tutulmalı ve doğru müdahale edilmedir.Beyin tümörleri ,beynin kendi dokusundan,zarından veya kafa tasından kaynaklanabilir. Beyin tümörünün toplumda görülme sıklığı 100 bin kişide 3-5 arasındadır.Bunların yaklaşık %10’u çocukluk çağında görülür.Beyin tümörü hemen hemen her yaş aralığında görülür.Aynı zamanda beyin tümörleri yaşa göre farklılık gösterir.Benign(iyi huylu,selim) ve malign(kötü huylu,habis) olarak ikiye ayrılır.Ayrıca beyne farklı bir yerden sıçramış beyin tümörleri vardır(metastaz),bunlar genellikle kötü huyludur. En çok akciğer kanseri olmak üzere,meme ,böbrek,mide-bağırsak sistemi gibi alanlardan beyne metastaz olur.Kötü huylu tümörler ,daha hızlı büyüme gerçekleştirir ve yakınında bulunan beyin dokusuna yayılarak zarar verebilir.Bu nedenle de ameliyatla tamamen alınmaları çok zordur.Tamamen beyin dokusundan temizlenseler bile çok hızlı bir şekilde tekrar üreyebilirler.İyi huylu tümörler ise çoğalma hızı kötü huylulara göre daha düşük.İyi sınırlı olduklarından dolayı genellikle ameliyat sırasında çevre sağlam beyin dokularına zarar vermeden tamamı çakarılabilir ve tekrarlama olasılıkları yok veya çok düşüktür.Beyin tümörünün nedenleri tam olarak açıklanamamakla beraber, ailevi yatkınlık beyaz ırk, erkek cinsiyet ve radyasyona maruz kalmak önemli risk faktörleri sayılıyor. Ayrıca cep telefonunun kullanımının da henüz kanıtlanmasa da beyin tümörü riskini etkilediği düşünülüyor.
Belirtilere Dikkat Edilmeli!
Beyin tümörü belirtileri, beyin tümörünün teşhisinde çok önemli yere sahiptirler.Beyin tümörleri belli bir büyüklüğe ulaştıkları zaman kafa içinde basınç artışına neden olur.Buna bağlı olarak da beyni bir tarafa doğru itebilir ya da beynin dokusu ya da sinirlerini işgal edip fonksiyonlarını bozabilirler.Yerleşim yerine göre değişmekle beraber en sık karşılaştığımız belirtiler ,baş ağrısı,bulantı-kusma,baş dönmesi,güç kayıpları,mental fonksiyon bozuklukları,nöbet geçirme,solunum bozuklukları, dengesizlik, yürüme bozukluğudur.
Teşhis Çok Önemli Rol Oynamaktadır
Beyin tümörlerinin teşhisi konusu oldukça önemlidir. Tam donanımlı bir hastane tercihi hem tanı hem de tedavide başarıyı etkiler. Her hastalıkta olduğu gibi beyin tümörlerinde de erken tanı çok önemlidir. Beyin dokusunda yenilenme yeteneği yoktur. Bu nedenle tümör dokusu beyin dokusunda kalıcı hasar yapmadan teşhis edilmesi ve çıkarılması çok önemlidir. Beyin tümörü tanısında altın standart olan MR ile beyin tümörünün türü hakkında kabaca bir fikir elde edilir ve sonrasında histopatolojik inceleme ile beyin tümörünün sınıflaması net olarak anlaşılır.Tanı aşamasında bazen ileri radyolojik görüntüleme yapmak gerekebilir.Örneğin bazı lezyonların ayrımını daha iyi yapabilmek için Mr spektroskopi,perfüzyon MR,diffüzyon MR gibi, diğer MR çeşitleri kullanılabilinir. Bazen de cerrahi teknik planlamasında yardımcı görüntüleme planlanabilir.Damarsal yapılara yakın tümörlede MR anjio veya diğer radyoloji tetkikleri ihtiyaca göre yapılabilir. Bu görüntüleme yöntemleri sayesinde ve ameliyatlarda mikroskobun kullanılmaya başlanmasıyla beyin tümörlerinde tedavi ve başarı şansı çok artmıştır.
Beyin Tümörü Tedavisi Kişiye Özeldir
Beyin tümörü tedavisinde en önemli kısımlardan biri tedavinin kişiye özel olmasıdır. Beyin tümörü tedavisinin temel amacı hastanın yaşam kalitesini bozmadan ,ömrünü olabildiğince uzatmaktır. Tedavisinde ilk planda cerrahi seçenek tercih edilir.Cerrahi sırasında hastanenin imkanlarına göre çeşitli yardımcı cerrahi ekipmanlar kullanılır. Mikroskop, nöronavigasyon, nöromonitörizasyon, intraoperatif ultrason,doppler usg vb.Bu yardımcı cerrahi ekipmanlar sayesinde cerrahi başarı artmaktadır.Cerrahiye ek olarak,tümörün histopatolojik sonucuna göre tedaviye ışın tedavisi (radyoterapi),ilaçlı tedavi(komoterapi) eklenebilir veya bunların bir kombinasyonu planlanabilir.Kötü huylu tümörlerde tüm bu tedavi alternatiflerinin kombinasyonu planlanır.Bunlardan farklı olarak bazı kitlelerde kitlenin boyutu ve yeri göz önünde bulundurularak, gama-knife,cyber-knife gibi daha az kullanılan tedavi yöntemleri tercih edilebilir.
