Türkiye-Irak Sanayicileri ve İş Adamları Derneği’nin (TISİAD) ve Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’nin ortaklaşa hayata geçirdiği “1.Türkiye-Irak (IKBY) Ticaret ve Yatırım Zirvesi” Irak’ın Erbil kentinde düzenlendi. Dört gün süren zirvede paneller, ödül töreni, ikili görüşmeler ve üst düzey ziyaretler gerçekleştirildi.
Türkiye-Irak Sanayicileri ve İş Adamları Derneği (TISİAD) ile Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) İhracat ve İthalatçılar Birliği tarafından ortaklaşa düzenlenen “1.Türkiye-Irak (IKBY) Ticaret ve Yatırım Zirvesi” Irak’ın Erbil kentinde yapıldı. Zirveye IKBY Devlet Bakanı ve Hükümet Sözcüsü Sefin Dizayi, Erbil Valisi Nevzad Hadi, Türkiye’nin Erbil Başkonsolosu Hakan Karaçay, Ticari Ateşe Zihni Tuğrul, Mersin Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Ayhan Kızıltan, MTSO Meclis Başkanı Hamit İzol, TISİAD Genel Başkanı Nevaf Kılıç, TISİAD Genel Başkan Yardımcısı Ahmet Akkurt, TISİAD Bilim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Ahmet Özer, TISİAD İstanbul Temsilcisi Nizamettin Acar, Finlandiya Temsilcisi Ahmet Çıray, TISİAD İsveç Temsilcisi Dichle Malbek, Kayseri OSB, Kayseri Sanayi Odası, Gaziantep Ticaret Odası, Züccaciyeciler Derneği’nin yanı sıra Irak tarafından da Bakanlar, Bakan Yardımcıları, Müsteşarlar, Ticaret ve Sanayi Odası Başkanları ve yöneticileri, İhracatçı Birlikleri başkan ve yöneticileri, Müteahhitler Birliği Başkan ve Yöneticileri, bir çok iş adamı ve şirket yöneticisi yer aldı.
DİZAYİ’DEN TÜRKİYE VURGUSU
IKBY Hükümet Sözcüsü Dizayi, zirvede yaptığı konuşmada Türkçe ‘komşu komşunun külüne muhtaçtır’ diyerek, Türkiye’nin özel sektör ve altyapı alanındaki tecrübesinin dünyada gözde örneklerden biri olduğunu, Türkiye’deki tecrübelerden IKBY’deki iş adamlarının yararlanabileceğini söyledi. Türkiye’nin özel sektör aracılığıyla sadece ekonomik olarak IKBY ile kazanç temelinde ilişki içerisinde olmadığını ifade eden Dizayi, bunun aynı zamanda dostluk ve kardeşliğin gelişmesine katkı sağlayacağını kaydetti. Dizayi, IKBY Başkanı Neçirvan Barzani’nin bir süre önce Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından kabul edildiğini hatırlatarak, “Görüşmede birçok konu ele alındı. Bunlardan biri de ekonomik ilişkilerin artırılması ve Irak’ın genelinde ticaret hacminin artırılmasıydı” dedi
ZİRVEYE 200 İŞ ADAMI
VE 60 ŞİRKET KATILDI
IKBY İhracatçılar ve İthalatçılar Birliği Başkanı Geylan Hacı Sait ise, zirveyi uzun zamandır planladıklarını belirterek, Türkiye’den ürünlerini gönderen şirketleri bölgede yatırım yapmaları ve fabrika kurmaları için teşvik ettiklerini söyledi. Zirvenin, 200 iş adamı ve 60 şirketin katılımıyla yapıldığını ifade eden Sait, “Türkiye ile olan ticari ilişkilerimiz son yıllarda yaşanan Irak’taki sorunlar sebebiyle az da olsa sekteye uğrasa da artık bu sorunların ortadan kalkması ile eski günlerimize geri döneceğimizden şüphem bulunmuyor. İlkini gerçekleştirdiğimiz bu zirve geleneksel hale getirip uzun yıllar sürdürme niyetindeyiz” ifadelerini kullandı.
KARAÇAY: TİCARİ VE DOSTLUK
İLİŞKİLERİ IRAK İLE SÜRECEK
Türkiye’nin Erbil Başkonsolosu Karaçay ise Türkiye ile Irak arasında yıllardır süren ticari ve dostluk ilişkisinin bugün de devam ettiğini belirterek, “Biz Türkiye olarak bu ilişkiyi sürdürmek istiyoruz. Bilindiği üzere Irak’ta yakın sürede yaşanan sorunlar, özellikle ticari ilişkileri zora sokmuştu. Ancak bugün baktığımızda bu sorunları geride bırakmış bir Irak var. Bu bağlamda zirvenin özellikle Irak’ın yeniden imarında önemli bir ayak olduğunu düşünüyoruz. Zira Türk firmaları, müteahhitlerimiz her alanda faaliyet gösteren iş adamlarımız ve tüccarlarımız bu konuya özel ilgi gösteriyor. Irak’ın özellikle DEAŞ teröründen zarar görmüş bölgelerindeki yeniden imar faaliyetlerinin başlamasıyla hem bölgenin yeniden kalkınmasına ve imarına katkı sunulmuş olacak hem de gerek ülkemizin ihracatına gerekse firmalarımızın kendi ticaretlerinin gelişmesine katkı sağlanacak.” diye konuştu.
IRAK TÜRKİYE İÇİN ÖNEMLİ BİR PAZAR
TISİAD Genel Başkanı Nevaf Kılıç ise zirvede yaptığı konuşmada, Irak’ın Türkiye için önemli bir pazar olduğuna dikkat çekti. Bu bilinçle Türkiye’den 60 iş adamı ile bu zirveye katıldıklarının bilgisini veren Başkan Kılıç,, “Bölgemiz açısından bizim için önemli bir pazar olan Irak’a çok fazla iş yapan iş insanlarımız bulunuyor. Bu bağlamda hem Irak hem de Türkiye ekonomisi için ikili ilişkilerin devam etmesi ve ortada bulunan sorunların yetkililer tarafından biran önce çözmesi gerekmektedir. Yıllardır her iki ülkenin de gayreti ile hem dostluğumuz hem ticaretimiz gelişiyor. Gerçekten Irak ve bölgesel yönetim bizim için çok önemli. Zaten şu an en önemli ticari partnerimiz Irak ve IKBY’dir. Bunu daha da geliştirmek istiyoruz. Ayrıca bizlerin bu zirveye katılmasında büyük pay sahibi olan İskenderun LİMAK PORT Genel Müdürü Mehmet Ünlü’ye de teşekkür etmek istiyorum” ifadelerini kullandı.
MERSİN VE ERBİL STRATEJİK
OLARAK ÖNEMLİ BİR KONUMDA
Zirvede söz alan Mersin Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Ayhan Kızıltan ise, Mersin ve Erbil’in stratejik olarak çok önemli bir konumda bulunduğunu belirterek, “Batı dan gelen malların Orta Doğu’ya yayılmasında Mersin’in önemli bir yeri var” dedi. Zirve ile ilgili de konuşan Kızıltan, “Tabi ticari bağlantı istenilen düzeyde değil. Konferansın birbirimizi daha iyi tanıma fırsatı verdiğini umuyorum. Mersin ve Erbil’in karşılıklı sorunlarının bir arada tartışıldığı ve çözüm önerilerinin talep edildiği bir toplantı oldu. Konferans iki şehir ve dolayısıyla iki ülke arasındaki ticareti geliştirecektir” diye konuştu.
SORUNLAR MASAYA YATIRILDI
Gümrüklerdeki sorunların, yüksek vergi ve bazı ürünlere çok vergi konulması konularının her iki taraf tarafından da gündeme getirildiğini ifade eden Başkan Kızıltan, “Kürdistan’daki ithalatçılar Türkiye’den gelen bazı ürünlere yüksek vergiler konulduğunu dile getirdi. Aynı şikayeti Türkiye Mersin’den gelen ithalatçılarımız da dile getirdi. Gümrük kapılarındaki aşırı sıkışıklık ve tırların çok sıra beklemesinden bahsedildi. Biz Türkiye tarafında sorunların çözümü için gerekli girişimlerde bulunacağız. Kürdistan’daki dostlarımız bu çözümleri gördüğü taktirde buradaki sorunların da süratle çözüleceğine inanıyorum” şeklinde konuştu.
ÖZER: IRAK İÇİN BİZ HAZIRIZ
TISİAD Bilim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Ahmet Özer ise, Kürdistan Bölgesi’nde ekonomik kalkınma için Türkiye’nin Kürdistan Bölgesi’ne tecrübelerini aktarmaya hazır olduklarını belirterek, “Kürdistan Bölgesel Yönetimi bizim için iki anlamı vardır. Sadece ticari değil, tarihi ve kardeşlik bağlarımız vardır. Ve siz bize göre yeni kurulmuş bir yapısınız. Büyük kardeş olarak tecrübe, bilgi ve birikimlerimizi size aktarmak istiyoruz. Dolayısıyla eğitim, turizm, ticaret ve sanayi ile ilgili konularda bize bir görev düştüğünde buna amade olduğumuzu belirtmek istiyoruz” dedi.
ÖZER’DEN ERBİLLİLER’E 3 ÖNERİ
Konuşmasında Irak ve Erbil halkına 3 öneride bulunan Özer, “Burayı abad edebilmemiz için öncelikle zihinde bir değişiklik yapmamız lazım. Çalışkan olmamız lazım. Burada öğleden sonra herkes işi bitiriyor. Böyle olmaz. Tembelikle bir yer abad edilemez. İkincisi israf konusudur. Çok istsf var. Bir lokantaya gidiyoruz iki kişiyiz ama beş kişilik yemek geliyor. Burada 6 milyon insan yaşıyor, herkes böyle yaparsa nasıl bir yere varabiliriz? Üçüncü olarak da ziraat, ticaret ve sanayi ile ilgili çalışmalar yapmalısınız. Türkiye olarak siz bu konularda her türlü yardımı yapmaya hazır olduğumuzu söylemek istiyoruz. Son olarak Arap kültüründen ve yaşam tarzından ziyade çağdaş ve seküler kültüre yönünüzü dönmeniz gelişme için daha önemli” şeklinde konuştu.
