Okudukça insanın anlayası ve anlatası geliyor. Bilhassa şimdiki davranışlarımız ve dinî düşüncelerimizle örtüşenler kısmen bir şoklama etkisi veriyor. Bu minvalde Yrd. Doç. Ahmet Altungök’e şükranlarımı sunmam gerek; hem Eski İran gibi bâkir bir alanda yazdığı kıymetli kitaplar için, hem Farsçaya hem de kaynaklara bu derece hâkimiyeti için.

Bazen de insanın soru sorası, bildiklerini sorgulatası geliyor. Bu cümleye dek yazıya iştirak edenleri bundan gayrı iki hafta sonraki LYS 3 ve 4’ten iki soru bekliyor:

METİN    BİLGİLERİ

• Hayır ve şer üzerine kurulu vahdaniyetçi bir dindir.
• Bu dinde Yüce Yaratıcı’ının isimlerinden biri de Yezdan’dır.
• Bu dinde namaz vardır ve günün üç vaktinde kıbleye dönülerek eda edilirdi.
• Tanrı’ya kurban kesmek önemli bir ibadettir.
• İnsanlar öldükten sonra hesap verecekler. Ve iyiler cennete, kötülerse cehenneme gidecekler.
• Sırat misali köprüden geçemeyenler cehenneme düşecekler. İyilerse ordan cennete geçecekler.
• Uyurken, uyanırken, giyinirken, yemek yerken, tuvaletteyken, hapşırırken, tırnak ve saç keserken, ateş yakarken ayrı ayrı dualar okunurdu.
• Zühd ve dünyayı terk düşüncesi esastı.
• Şeker Bayramında herkese tatlı türü şeyle ısmarlanırdı.
• Cenazelerde ilahiler ve kutsal kitaptan pasajlar okunur, taziyeye gelenlere yemek ikram edilirdi.
• Ölenler için “ocağı söndü” tabiri kullanılırdı.
• Bu din için minar yada minara denilen yüksek kuleli yapılar inşa edilirdi.
• Bu dinin kutsal kitabına Zend, bu dinden sapanlara ise zındık denilirdi.

SORU: Bu din size tanıdık geliyor mu? Bu dinin adı nedir?

ŞİİR    METNİ

Bir ülke ki camiinde beş vakit ezan okunur
Köylü anlamaz manasını namazdaki duanın
Bir ülke ki mektebinde ezbere Kur’an okunur
Küçük-büyük; kimseler bilmez buyruğunu Hüda’nın
Behey Müslüman, ahanda orası senin vatanın

Bir ülke ki toprağında başka ülkeden göçmen çok
Her kafadan bir ses çıkar, herkes yalnızca söylenir
Anmaları ayrı, bayramlarında bile birlik yok
Terör belasına genç yiğitlerini şehit verir
Behey Müslüman, ahanda orası senin vatanın

SORU: Bu şiir size tandık geliyor mu? Bu şiirin konuyla ilgisi nedir?

Sonuçları açıklamayı düşünmüyoruz ey halkım. Senin cevabın sana, bizim cevabımız Rahman’a. Yaratan Rabb’inin adıyla başlasana!