Roma İmparatorluğu en güçlü olduğu dönemde kendilerinden farklı düşünen ve farklı inançlara sahip Roma vatandaşları üzerinde uyguladığı zulüm ve katliamları, İmparator Gallerius ölüm döşeğinde iken kendisine imzalatılan bu ferman ile dünyanın en eski inanç ve düşünceye hoş görü ve tolerans getiren kararları, İzmit Nicomedia’dan dünyaya açıklandı. İşte bahsi geçen ferman: Devletin refah ve selameti için yaptığımız sürekli düzenlemeler arasında , Romalıların kamu düzeni ve eski kanunları ile bütün işleri uyumlu kılmayı ve babalarının dinini terk eden Hıristiyanları bile yola getirmeyi emretmiştik.Hıristiyanların kendileri bir nedenle , inatlaşıp itaat etmeme gibi bir gaflete düştüler.Oysa bu eski kurumları evvelce babaları yapmış idi . Kendi iradeleriyle benimsediği yasa yapmalarını ve insanları farklı yerlerde cemaat halinde toplamalarını daha önce buyurmuştuk.

Sonuç olarak yasamız , eski kurumlara uymaları için tebliğ edildiğinde bir kısmı korkudan sindi , bir kısmı ölüm acısı çekti , pek çoğu da kararlarında direndiler.Bizde gördük ki ilahlara layık olan sevgi ve saygıyı göstermiyorlar ve Hıristiyanların ilahına ibadet etmiyorlar , herkese vere geldiğimiz en has bağışımızdan dolayı şöyle karar verdik ; En acil affımızı bunlara vermeliyiz.Böylece yeniden Hıristiyan olsunlar ve cemaatlerini kursunlar.

Yeter ki iyi düzene aykırı iş yapmasınlar.İmdi başka bir mektupla yöneticilere onların ne yapacağını anlatacağız.

Bundan böyle affımızla , bizim devletin ve kendilerinin güvenlikleri için tanrılarına dua etmeleri gerek.Devletimiz her yanda yarasız beresiz devam etsin ; yurtlarında güvenle yaşasınlar.

Bu emirname 311 yılı mayıs ayının öncesi günde Nicomedia’da yayınlandı.Bizim sekizinci , Maksiminus’un ikinci konsüllüğünde.

Kaynak : Laktantius , De Mortibus Persecutorum.Bölüm 34-35

Yıl : 311

Çeviren : Muhittin Bakan